Abcedɛr’lɔ

abecedaire duun.jpg

Nun sɛmɛ nun yɛ duungooma rɔ tohoindin nɛi kpazhera.  Sɛmɛidin nɛi kpazhejaha rɔ boo yɛ i sii ra fyɛhɛni.  Sɛmɛidin neheì yɛ kiira i dihitɛunma rɛi, tɛi rèì foo yɛ ké; dihitɛunma kuruuma rɛi (kur’li) rɛi foo yɛ sɛmɛ rɔ ɲɔnmai jaha rɔ shɛ, dihitɛunma gbaunma rɛi re yɛ fɔ à flanmashɛ.

Tɔ kpahaun, xɔnrazheradihitɛunma rɛi kpazhee yɛ; dihitɛunma kuma fihi reheì nɔrɔɔ yɛ i sii ra, ni ì yɛ kiira i «difitɔngi rɛi», tɛi re yɛ gban xɔnrazheradihitɛunma rɛi ra. Nka, nehe yɛ tɛi, ì sa nan sɛmɛunnan, ɛ̀ɛ̀ wɔ i dan un, nka ì fɔjaha rɔ naran faamun.

Tohoindin neheì yɛ kiira i dihitɛnrama rɛi, misali kpatohoma nun tiun yɛ tɛi shɛ. Misali ŋaan nan taara neheì shɛ, ɛ̀ɛ̀ i ninbo tɛi ra. Ì kpazhee yɛ ɛ̀ɛ̀ kaɲan tohoindin nɛi narashe rɔ rè kaa. Tɔ kpahaun, toindin dihitɛunma reheì ra jɛhɛɛ yɛ, tɛi kpazhee yɛ.

Sɛmɛ rɔ latan naa, tohoindin nɛi sa  kpazhee yɛ tɔ ko ì sɔhɔi-sɔhɔi rɔ sa sɛmɛn jaha rɔ. Muhɔ reheì yɛ tubabugooma rɔ tɔ roho, katimu sɔhɔn foo yɛ, sanko duun nɔ zhejaha raa keee yɛ tubabugooma rɔ un jaha rehe re, tɛɛ faamun ɲɔhɔyan doun.

 

 

Partager